කුස කහ ලඳු-දෙමළිච්චා/ගෙල සුදු දෙමළිච්චා (Dumetia hyperythra)

 පහත රට තැනිතලා බිම් වල සිට කඳුකරයේ මීටර් 1500 ක් පමණ වන උස් මට්ටම් දක්වා හෝ ඇතැම් ප්‍රදේශ වල ඊටත් වඩා උස් කඳුකර ප්‍රදේශ දක්වාත් එතරම් සුලභ නොවන ලෙසින් ස්ථානීයව වනාන්තර, ලඳු කැලෑ, තෘණභූමි සහ එවන් පරිසර පද්ධති වලට ආසන්න හොඳින් ගහ කොළ සහිත ගෙවතු වලත්, තේ වතු වලත් දැකිය හැකි දේශීය පක්ෂියෙකි. වියලි කලාපයේ වඩාත් සුලභ වන අතර තෙත් කලාපීය වනාන්තර තුල හමු නොවේ. කුඩා රංචු වශයෙන් තෝරාගත් විශාල ප්‍රදේශයක් පුරා තෘණ භූමි, ලඳු කැලෑ හෝ වනාන්තර යටිවියනේ පිහිටි පඳුරු අතර නිතර එකිනෙකා සමග නාද කරමින් සබදතාවය පවත්වා ගනිමින්  සැඟවී ගමන් කරමින් ප්‍රධාන වශයෙන් කෘමීන් සහ කුඩා ගෙඩි වර්ග ආහාරයට ගනිමින් දිවි ගෙවයි. මාර්තු සිට මැයි දක්වා සහ බොහෝවිට නැවත අගෝස්තු සිට සැප්තැම්බර් දක්වා වියලි තණකොල, කෝටු කැබලි සහ කෙඳි ආදිය උපයෝගි කරගනිමින් පැත්තකින් ඇතුළු වීමට හැකි වන ලෙසට බෝලයක හැඩයට තනන කූඩුවක බිත්තර තුනක් හෝ හතරක් දමා අභිජනනය සිදුකරයි. කූඩුව බොහෝවිට පඳුරක හෝ මානා ගාලක පොළොවට ආසන්නව ඉදිකරයි

English Post >>

Indian Swiftlet/ඉන්දු උප තුරිතයා/කැදලි තුරිතයා [Indu Upa Thurithaya/Kedali Thurithaya] (Aerodramus unicolor)

 

A fairly common breeding resident, locally occurred throughout the country over towns, open country and forest canopy. But it is much common in the hill country. It feeds mainly on flying insects as flocks, sometimes in company with other swifts. The breeding season appears to be in the first half of the year and probably again from August to September. It build a nest, a small half cup constructed with its own saliva, more or less mixed with moss and other fibrous materials, affixed to the surface of a ledge or the sloping roof of a cave, railway tunnel, culvert or such a place. It lays two eggs and half grown young birds seems to be prefer clinging to the outside of the nest. Indian Swiftlet use same caves for breeding as well as for the roosting as large colonies and always choose darkest part of the cave for the nest.  

Sri Lanka Warbler/කඳු හම්බූ කුරුල්ලා/ශ්‍රී ලංකා වනරැවියා [Kandu Hambu Kurulla/Sri Lanka Wanaraviya] (Elaphrornis palliseri)

 An endemic bird inhabiting dense forest undergrowth and sometimes in adjoining tea estates from mid hills to higher hills, while local and rather uncommon in the higher hills and rare in mid hills. It is territorial and lives as pairs. Sri Lanka Warbler feeds on small insects like crickets by skulking low among bushes of the undergrowth, while flying seldom only when needed to move from one patch of undergrowth to another. It breeds from February to May and again in September by building a large nest (Comparatively to its size) with a deep cup by moss, grass, bamboo leaves etc. and lines with fine fibres. The nest usually place in a dense shrub, about two or three feet from the ground where it lays two eggs. 

Streak-throated Woodpecker/ලා කොළ කෑරලා/ඉරිගෙල කෑරලා [La Kola Kerala/Irigela Kerala] (Picus xanthopygaeus)

Rather rare breeding resident of open woodlands, home gardens and plantations like tea estates in dry southern and eastern hills down to eastern foothills and near by dry lowlands. It lives as solitary birds or as pairs. The breeding season of Streak-throated Woodpecker appears to be during the south-west monsoon from April to September and it lays three eggs in a nest, a hole cut in the trunk or a branch of a tree. 

අරංගයා (Myophonus blighi)

මෙරටට ආවේනික දුර්ලභ එසේම ඉතාම කුලෑටි පක්ෂියෙකි. කඳුකරයේ මධ්‍යම උස් මට්ටමේ සිට ඉහල කඳුකරය දක්වා ඝන වනාන්තර සහ වගා බිම් වල යටි රෝපනයේ  වේගයෙන් ගලායන දිය කඳුරු සහ පොකුණු ආශ්‍රිතව ජෝඩු වශයෙන් දිවිගෙවන මෙම පක්ෂියා උදෑසන සහ සන්ධ්‍යා කාලයේ ක්‍රියාකාරී වේ. අරංගයා ප්‍රධාන වශයෙන් කෘමීන් ගොදුරු කරගන්නා අතර එයට අමතරව ගෙම්බන්, හූනන් සහ වෙනත් එවැනි කුඩා සතුන් ආහාරයට ගනී. ජනවාරි සිට මැයි දක්වා කාලයේ ගැඹුරු කෝප්පයක හැඩැති කූඩුවක් කොළ පැහැති පාසි, කෝටු කැබැලි, වියලි කොළ ආදිය සිහින් මුල් සහ කෙඳි ආදියෙන් එකතු කර තනා එහි බිත්තර එකක් හෝ දෙකක් දමා අභිජනනය සිදුකරයි. කූඩුව බොහෝවිට වේගයෙන් ගලා යන ජල පහරක හෝ දිය ඇල්ලක පිහිටි ශිලා ගැට්ටක හෝ කුහරයක් තුල තනන මුත් ඇතැම් අවස්ථා වලදී ගසක දෙබලක් තුල හෝ වනාන්තරය තුල හෝ වනාන්තර මායිමක පිහිටි කණුවක තනන අවස්ථාද හමුවේ. 

English Post >>

අලු හැලපෙන්දා (Motacilla cinerera)

ප්‍රධාන වශයෙන් කඳුකරයේ සුලභව හමුවන එහෙත් වෙනත් කලාප වලද දුලභ නොවන සංචාරක පක්ෂියෙකි. දිය කඳුරු සහ ගංගා දිගේ මෙන්ම කුඹුරු, තේ වතු, විවෘත බිම් සහ වනාන්තර වල පිහිටි එලිමහන් පෙදෙස් වලද තනිව හෝ විසිරුණු කුඩා රංචු ලෙසින් කුඩා කෘමීන් ගොදුරු කරගන්න අලු හැලපෙන්දා හවස් යාමයේදී තෝරාගත්  ජලයට ඉහලින් අතු විහිදී ගිය විශාල ගසක හෝ වගුරු බිමක වූ අකුලක සමූහ වශයෙන් රාත්‍රිය ගත කිරීම සඳහා එක් රැස් වේ. එක් එක් පක්ෂියා එහි තමන්ටම වූ ස්ථානය වෙන් කරගනී. අලු හැලපෙන්දා මධ්‍යම ආසියානු කලාපයේ අභිජනනය කරයි. 

English Post >>

ගළුගුඩු කොණ්ඩයා/බැම සුදු කොණ්ඩයා (Pycnonotus luteolus)

පහත රට වියලි සහ තෙත් කලාපයේ මෙන්ම කඳුකරයේ මීටර 1000 ක පමණ උස් මට්ටම දක්වා සුලභව හමුවන දේශීය පක්ෂියෙකි. එහෙත් පහත රට වියලි කලාපයේ වඩාත් සුලභය. ගෙවතු, ද්වීතීයක වනාන්තර, වගා බිම් සහ ලඳු කැලෑ වල දිවි ගෙවන මෙම පක්ෂියා ප්‍රධාන වශයෙන් කුඩා ගෙඩි වර්ග සහ කෘමීන් ආහාරයට ගනී. පෙබරවාරි සිට මාර්තු දක්වා කාලයේ කුඩා කෝටු කැබැලි සහ මුල් ආදීය උපයෝගි කරගනිමින් පඳුරක් මත අඩි 2 ක් හෝ 3 ක් පමණ උසින් තනන කෝප්පයක හැඩැති කූඩුවක බිත්තර දෙකක් දමා අභිජනනයේ යෙදේ.   

English Post >>

Yellow Crowned Woodpecker/Yellow Fronted Pied Woodpecker/ගෝමර කෑරලා/කහ සිළු පිරි කෑරලා [Gomara Kerala/Kaha Silu Piri Kerala] (Leiopicus maharattensis)

 Rather uncommon breeding resident inhabiting forests, well wooded areas and open wooded areas of the dry lowlands up to dry mid hills. Also a small scattered populations occurred in the wet lower hills near Kandy. It lives as pairs or as small family parties and mainly feeds on ants. The breeding season is from February to July and it lays two or three eggs in a hole dug by the birds in a tree trunk or underside of a branch.  

පුංචි සිලිවටුවා/පුංචි හින්නා (Calidris minuta)

වසරේ සංක්‍රමණික පක්ෂීන් මෙරටට පැමිණෙන කාලයේදී ප්‍රධාන වශයෙන් වියලි කලාපීය වෙරලාසන්න කලපු, මඩ වගුරු, ලුණු ලේවායන් සහ වැව් අද්දර සුලභව දැකිය හැකි පක්ෂියෙකි. තෙත් කලාපයේ එවන් පරිසර වලද කලාතුරකින් හමුවේ. කුඩා සහ විශාල රංචු වශයෙන් දිවි ගෙවන මෙම පක්ෂියා ජලාශ අද්දර ක්‍රියාකාරී ලෙසින් එහෙ මෙහෙ දුවමින් පහතට යොමු කර ගත් තුඩෙන් මඩේ සිටින කුඩා ජලජ සත්වයන් ගොදුරු කරගනී. 

 

English Post >>

Sri Lanka Whistling Thrush/අරංගයා [Arangaya] (Myophonus blighi)

 An endemic and rather uncommon shy bird occurs locally in fast flowing mountain streams and ponds in the dense jungles and undergrowth of  plantations from mid hills to higher hills. It lives as pairs and active at dawn and late into dusk. Sri Lanka Whistling Thrush feeds mainly on insects. But it also hunts frogs, geckos and such small animals. The breeding season is from January to May and it build a deep cup shape nest with large mass of green moss, twigs and dead leaves, lined with fine rootlets, fibres etc. The nest usually placed on a ledge or in a crevices of a rock beside a torrent or waterfall, but sometimes in a fork of a tree or on a stump in forest or forest borders where it lays one or two eggs. 

සිංහලෙන් කියවන්න >>

ශ්‍රී ලංකා තිත්පිය තිරාසිකයා/පුල්ලි වල් අවිච්චියා (Geokichla spiloptera)

පහත රට තෙත් කලාපයේ සිට උස් කඳුකරය දක්වා වනාන්තර සහ හොඳින් ගහකොළ සහිත ස්ථාන වල යටි වියනේ හමුවන මෙරටට ආවේනික දුර්ලභ පක්ෂියෙකි. ස්ථානීය වශයෙන් දුර්ලභව වියලි කලාපයේ ගංගාධර වනාන්තර වලද වාර්තා වේ.  කෘමීන්, පණුවන් වැනි භූමිය මත වසන සතුන් ගොදුරු කරගන්නා මෙම පක්ෂියා තනිව හෝ ජෝඩු වශයෙන් කොළ රොඩු අවුස්සමින් පොළොව මත එහෙ මෙහෙ යමින් එවැනි සතුන් ආහාරය ගනී. මාර්තු සිට අප්‍රියෙල් දක්වා කාලයේ සහ නැවතත් අගෝස්තු සිට සැප්තැම්බර් දක්වා කෝටු කෑලි, පාසි සහ තණකොල රැසක් එක් කර මීවන ගසක මුදුනේ හෝ ලපටි ගසක අතු දෙබලක තනන කූඩුවක බිත්තර දෙකක් දමා අභිජනනය කරයි. 

 English Post  >>

Marshall's Iora/White-tailed Iora/පෙඳසුදු අයෝරාවා (Aegithina nigrolutea)

 An uncommon breeding resident, locally inhabiting forests, open wooded areas and scrub lands with scattered trees in the dry lowlands from east to south. It lives as pairs and breeds in first half of the year. The open cup shape nest, made out of fibers and small sticks is placed low on a bush, attached to a twig(s) or in a fork. 

උල්පෙඳ කැස්වටුවා (Gallinago stenura)

උත්තර අර්ධ ගෝලයේ ශීත සෘතුව බලපැවැත්වෙන කාලයේදී මෙරට වගුරු බිම්, තෙත් තණබිම් සහ කුඹුරු වැනි පරිසර පද්ධති වලට පැමිණෙන සංක්‍රමණික පක්ෂියෙකි.  දිවයින පුරාම පාහේ වාර්තා වන මුත් පහත රට ප්‍රදේශ වල වඩාත් සුලභ ලෙස හමුවේ. මෙරට තුල සිටින කාලයේදී ප්‍රධාන වශයෙන් රාත්‍රී කාලයේදී ක්‍රියාකාරී වන මුත් බාදා රහිත ප්‍රදේශ වලදී උදෑසන සහ හවසත් ආහාර සොයමින් හැසිරෙන ආකාරය නිරීක්ෂණය කල හැක. මූලිකව කෘමීන්, කීටයන් සහ බිම් පණුවන් ගොදුරු කරගන්නා උල්පෙඳ කැස්වටුවාගේ දික්  වූ හොටෙහි අග ඉතාමත් සංවේදී වන අතර එම කොටස හොටෙහි අනෙක් කොටස වැසී පවතින විටද පුළුල් ලෙස විවර කිරීමේ හැකියාව ඇත. 

English Post >> 

ගේ කුරුල්ලා (Passer domesticus)

මිනිස් වාසස්ථාන වලට ආසන්නව රට පුරාම පාහේ දැකිය හැකි දේශීයව අභිජනනය කරන සුලභ පක්ෂියෙකි. රංචු වශයෙන් හැසිරෙමින් පලගැටියන්, සලබයන් වැනි කෘමීන් සහ මිනිසුන් විසින්  ඉවත දමන ආහාර මත යැපේ. මෙම පක්ෂියා ගොඩනැගිලි වල පිහිටි කුහරයක් තුල තණකොළ, පිදුරු වැනි ද්‍රව්‍ය රැසක් එකතු කර ඒවා පිහාටු වලින් වටකර තනන කූඩුවක බිත්තර හතරක් හෝ පහක් දමා වසර පුරාම පාහේ අභිජනනය කරයි. එහෙත් බොහෝවිට මිනිසුන් විසින් සිය නිවෙස් වල බිත්ති මත ඒ සඳහාම එල්ලා තබන සිදුරක් විදින ලද මැටි මුට්ටි තුල සිය කූඩුව තැනීම සඳහා ගේ කුරුල්ලන් පුරුදු වී ඇත. 

English Post >>

බ්‍රාහ්මණ මයිනා (Sturnia pagodarum)

උත්තර අර්ධ ගෝලයේ ශීත සෘතුව බලපැවෙත්වෙන කාලයේ මෙරටට පැමිණෙන සංක්‍රමණික පක්ෂියෙකි. එම මාස වලදී මෙම පක්ෂියා එතරම් සුලභ නොවන ලෙස පහත රට වියලි කලාපයේ, ප්‍රධාන වශයෙන් වෙරලට ආසන්න විවෘත බිම්, ලඳු කැලෑ සහිත ප්‍රදේශ වල සහ වගා බිම් වල දැකිය හැක. කලාතුරකින් තෙත් කලාපයේද දුටු බවට වූ වාර්තා හමුවන අතර බොහෝවිට එම පක්ෂීන් ඉන්දියාවේ සිය අභිජනනය කරන ප්‍රදේශ වල සිට මෙරට වියලි කලාපීය ප්‍රදේශ වෙත පැමිණෙමින් සිටියදී දක්නට ලැබූ පක්ෂීන් විය හැක. රංචු වශයෙන් දිවි ගෙවන බ්‍රහ්මණ මයිනන් භූමිය මත සිටින පලගැටියන් වැනි කෘමින් ගොදුරු කරගනී. එසේම පළතුරු සහ ඇතැම් මල් වල පැණිද ආහාරයට ගන්නා මෙම පක්ෂියා රාත්‍රිය ගත කිරීම සඳහා වෙනත් ඇතැම් මයිනන් මෙන්ම පොදු ස්ථානයක් තෝරාගන්නා අතර හවස් යාමයේදී එම ස්ථානය කරා විශාල රංචු ලෙසින් පැමිණේ. 

 
English Post >>

සුදු මහ කොකා/මහ සුදු කොකා (Casmerodius alba)

පහත රට වියලි කලාපයේ කුඹුරු, වැව්, ගංගා, කලපු සහ කඩොලාන පරිසර වල සුලභ දේශීය පක්ෂියෙකි. තෙත් කලාපයේ එතරම් සුලභ නොවන අතර, කලාතුරකින් කඳුකරයේද හමුවේ. බොහෝවිට තනි පක්ෂීන් වශයෙන් හෝ පක්ෂීන් කිහිප දෙනෙක් වෙනත් කොකුන් විශේෂද සමග හැසිරෙමින් මාළුන්, ඉස්සන් වැනි ජලජ සතුන් මෙන්ම පොළොව මත සිටින තණකොලපෙත්තන් වැනි කෘමීන්ද ගොදුරු කරගනී. මහ සුදු කොකා දෙසැම්බර් සිට මැයි දක්වා කාලයේ ජලයට ආසන්නව පිහිටි ගසක කෝටු කෑලි එකතු කර තනන නොගැඹුරු වේදිකාවක් වැනි කූඩුවක බිත්තර තුනක් හෝ හතරක් දමා අභිජනනය සිදුකරයි. බොහෝවිට  වෙනත් කොකුන්, විශේෂ සහ දියකාවන් විශේෂ සමග සාමූහිකව එකම ගසක හෝ ආසන්න ගස් කිහිපයක මෙම කොකාද කූඩු තැනීම සිදු කරයි.

 English Post >>

කළු රාජාලියා/කළුකුස්සා (Ictinaetus malayaensis)

 පහත රට තෙත් කලාපයේ සිට ඉහල කඳුකරය දක්වා  වනාන්තර සහ වනාන්තර ආශ්‍රීත විවෘත බිම් වල එතරම් සුලභ නොවන ලෙසින් හමුවන දේශීය පක්ෂියෙකි. ඉහල කඳුකරයේ වඩාත් සුලභ වන අතර පහත රට වියලි කලාපයේද රිටිගල වැනි හුදකලා කඳු ප්‍රදේශ වල දැක ගත හැක. බොහෝවිට ජෝඩු වශයෙන් කඳු අතරින්, වනාන්තර උඩු වියනට ආසන්නව සෙමින් පාවෙමින් ගොදුරු සොයන කළු රාජාලියා තුරු මුදුන් අතරින් පියාඹමින් කුරුළු කූඩු සහ වැඩුණු කුරුල්ලන් සිටීදැයි විමසිලිමත් වේ. ගස් අතර ඇති කුඩා විවර ඔස්සේ රවුම් කැරකෙමින් පියඹා යෑම සඳහා කළු රාජාලියාට විස්මිත හැකියාවත් ඇත. කුරුළු බිත්තර, කුරුළු පැටවුන් මෙන්ම කොණ්ඩ කුරුල්ලන්, පරෙවියන්, වී කුරුල්ලන් වැනි වැඩුණු පක්ෂීන්ද ගොදුරු කරගන්නා මෙම රාජාලියා ඊට අමතරව කුඩා ක්ෂීරපායීන්ද ආහාරයට ගනී. දෙසැම්බර් සිට පෙබරවාරි දක්වා කාලයේ  බොහෝවිට කඳු බෑවුමක වූ උස් ගසක මුදුනේ කෝටු කෑලි විශාල ප්‍රමාණයක් ගොඩගසා තනන කූඩුවක එක් බිත්තරයක් දමා අභිජනනය කරයි.

English Post >>

Small Minivet/හීන් ගිණිකුරුල්ලා/පුංචි මිණිවිත්තා[hin Ginikurulla/Punchi Minivitta] (Pericrocotus cinnamomeus)

 Rather uncommon breeding resident of wooded home gardens, open forests and scrublands with scattered trees from lowland to mid hills in every climatic zones. But it avoids interior of rainforests. Small Minivet lives as pairs or as small flocks and feeds on larvae, grasshoppers, moths, etc. in the crowns of trees, by flitting from one tree to another, following one another to the next in their chosen territory. It breeds mainly from February to May by laying two or three eggs in a tiny cup shape nest made of lichens, leaf midribs and cobwebs and bounds to a lichen-covered small branch or fork of a forest tree or a rubber tree or a tree growing in the tea plantations.  

White Wagtail/සුදු හැලපෙන්දා (Motacilla alba leucopsis)

White Wagtail is a rare but regular winter migrants to the lowlands. It can be seen on ground of open areas and cultivated lands, often close to water sources. Usually as solitary birds or may be as a scattered flock of few birds, sometimes also associated with other wagtails. It feeds entirely on small insects. As it is with other wagtails White Wagtail also roosts communally in large flocks in a reed bed or similar habitat.

Sub Species Motacilla alba dukhunensis >>

සිංහලෙන් කියවන්න >> 

Brown-backed Needletail/කටුපෙඳ තුරිතයා/පිටබොර කටු-තුරිතයා [Katupenda Turitaya/Pitabora Katu-Turitaya] (Hirundapus giganteus)

 Rather uncommon breeding resident, locally occurs throughout the island, mainly in the rain forest areas though visit open country and forests in other areas. It lives as small flocks or as solitary birds and feeds  entirely on flying insects. Brown-backed Needletail breeds from February to April (Harrison J. & Worfolk T., 2011) or August-September (Henry G.M, 1998 & Kotagama, S., Ratnavira, G. 2017) in a big, hollow forest tree. It enter by a hole near the top of the trunk and deposit three to five eggs, without any nest in the bottom of the cavity, often at ground level or even below (Base on Indian observations and so far no nest has been described from Sri Lanka).